بررسی دانش بومی خبرگان عشایر نیمه کوچنده البرز شمالی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی دامنه جنوبی کوه دماوند)

نویسندگان

قدرت اله حیدری

حمیدرضا سعیدی گراغانی

چکیده

دانش سنتی و بومی بهره برداران مراتع میراث ملی گرانقدری محسوب می شود که برای برنامه های مدیریتی و توسعه اجتماعی، فرصت هایی را فراهم می کند و به شناسایی، اولویت بندی و سامان دهی منابع محلی کمک می نماید. معرفی این دانش سنتی در بین اقشار جامعه باعث رویکرد مثبت نسبت به شغل شبانی شده و می تواند استحکام ساختار اجتماعی را در کشور تقویت کند. بر این اساس در این پژوهش مشارکتی سعی شد ضمن معرفی سازوکارهای بومی مدیریت سامان های عرفی توسط عشایر نیمه کوچنده مراتع ییلاقی دامنة جنوبی کوه دماوند به نقش شناخت و بهره گیری از آن در طرح های اصلاحی و احیایی مراتع و بهبود وضعیت و شرایط اقتصادی و اجتماعی بهره برداران بپردازد. روش انجام این پژوهش کیفی است، در این روش ضمن انجام مصاحبه های عمیق و جمع آوری اطلاعات، سئوالات محوری در خصوص استفاده از مراتع تعیین شد. نتایج جمع بندی اظهارات مصاحبه شوندگان نشان می دهد بهره برداران مراتع به راحتی می توانند کروکی (حدود) سامان عرفی، تقسیم مکانی پراکنش دام، تنظیم اندازه گله یا لنگه ها، محل های تامین آب شرب گله، مسیر حرکت گله، بهترین نقاط چراگاه و استراحت گله را به خوبی تعیین و تفکیک نمایند. آنها همچنین می توانند با اجرای سیستم های چرایی سنتی مانند چرا در شب و مه، رعایت زمان ورود دام، مدت توقف دام و قرق قسمت های مختلف مرتع، از تمام قسمت های یک محدودة عرفی به صورت یکنواخت استفاده نمایند. به نظر می رسد دانش بومی و تجربه شغلی شبانان می تواند در فعالیت های مشارکتی برای دستیابی به مدیریت پایدار نقش اساسی ایفا نماید و زمینه موفقیت طرح های مرتعداری را با افزایش سطح مشارکت آنها فراهم کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی دانش بومی خبرگان عشایر نیمه‌کوچنده البرز شمالی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی دامنه جنوبی کوه دماوند)

دانش سنتی و بومی بهره‌برداران مراتع میراث ملی گرانقدری محسوب می‌شود که برای برنامه‌های مدیریتی و توسعه اجتماعی، فرصت‌هایی را فراهم می‌کند و به شناسایی، اولویت‌بندی و سامان‌دهی منابع محلی کمک می‌نماید. معرفی این دانش سنتی در بین اقشار جامعه باعث رویکرد مثبت نسبت به شغل شبانی شده و می‌تواند استحکام ساختار اجتماعی را در کشور تقویت کند. بر این اساس در این پژوهش مشارکتی سعی شد ضمن معرفی سازوکارهای ب...

متن کامل

تغییرات پوشش گیاهی مراتع ییلاقی دامنه شمالی البرز تحت هجوم گیاه سرخس عقابی (مطالعه موردی: مراتع بائوسرا بندپی بابل، استان مازندران)

گیاهان مهاجم به عنوان تهدیدی مهم برای اکوسیستم‌های جهان محسوب می‌شوند.سرخس عقابی (Pteridium aquilinum) از جمله گیاهان مهاجم است که در بین پترودوفیت‌ها بیشترین پراکنش را در جهان دارد. این تحقیق به مطالعه اثر هجوم گیاه سرخس عقابی بر ترکیب گونه‌ای، غنا و تنوع و تولید علوفه در بخشی از مراتع ییلاقی بندپی بابل در استان مازندران پرداخته است. نمونه‌گیری پوشش گیاهی در چهار تیپ پوشش گیاهی مورد ه...

متن کامل

بررسی توان مندی های طبیعت گردی دامنه های جنوبی البرز مرکزی مطالعه موردی: منطقه ییلاقی فیروزکوه

موضوع گردشگری و صنعت جهانگردی در دنیای معاصر و به خصوص در کشورهای توسعه یافته همتراز دیگر صنایع و بخش های اقتصادی رشد چشم گیری را داشته است. امروزه پدیده گردشگری و طبیعت گردی بسیاری از کشورهای جهان را بر آن داشته که سرمایه گذاری قابل توجهی را به این بخش به دلیل درآمدزائی فراوان تخصیص دهند. گردشگری از جمله صادرات نامرئی هر کشور به شمار می رود و منبع درآمد ملی محسوب می گردد. جهانگردی، پول و جمعیت...

شواهد ژئومورفولوژی یخچالی پلئیستوسن در دامنه شمالی کوه خَشچال (البرز غربی)

شناسائی و مطالعه میراث‌های ریخت‌شناسی، نقش اساسی در نمایش روند تغییرات آب ‌‌و هوایی گذشته در یک مکان جغرافیایی دارد. در این پژوهش با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی و شواهد میدانی ( که بخش مهمی از تحقیق را در بر می‌گیرد)، شواهد ریخت شناسی یخچالی در دامنه شمالی کوه خشچال شناسائی شد. اشکال شناسائی شده شامل، اشکال کاوشی مانند: سیرک‌های یخچالی، دره یخچالی و اشکال انباشتی، یخرفت‌های یخچالی...

متن کامل

بررسی مشکلات مدیریت پایدار مراتع حوزه‏های آبخیز از دیدگاه بهره‏برداران (مطالعة موردی: مراتع ییلاقی دماوند شهرستان آمل)

مدیریت پایدار مراتع در اغلب حوزه‏های آبخیز یا محدوده‏های عرفی با ساختار نظام‏های بهره‏برداری ارتباط دارد. در این تحقیق سعی شده است مشکلات مدیریت پایدار مراتع، از دیدگاه بهره‏برداران و ‏حوزه‏نشینان، در منطقة ییلاقی دماوند شهرستان آمل ارزیابی شود. بدین منظور، پانزده محدودة عرفی با سه شیوة بهره‌برداری ـ مشاعی، شورایی، و افرازی ـ انتخاب شد و، با توجه به اهداف و فرضیات تحقیق، 88 پرسشنامه، از طریق مص...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات مرتع و بیابان ایران

ناشر: موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

ISSN 1735-0875

دوره 22

شماره 2 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023